UPS Seçimi nasıl yapılmalıdır?

UPS seçimi yazımıza kısaca UPS nedir? sorusunu Kesintisiz güç kaynakları ne işe yarar? sorularını cevaplayarak başlayalım.

Bilindiği gibi UPS; Uninterruptible Power Supply kelimelerinin baş harflerinden oluşur. UPS kelimesi, anlamı itibarıyla da Kesintisiz Güç Kaynakları olarak dilimize çevrilir. Kesintisiz güç kaynakları genel olarak şebekedeki kesinti ve dalgalanmalar ile harmoniklere karşı bağlı bulundukları sistemi ve üzerindeki cihazları korurlar. Yükün ve enerji sürekliliğinin kritik olduğu tüm noktalarda UPS kullanımı daha sonra ortaya çıkacak daha büyük sorunları önlediği gibi bu zararlardan doğacak maliyetleri de düşürecektir.

UPS’lerin çalışma prensibi genel olarak DC kaynaklardan (akülerden) aldıkları enerjiyi bir invertör yardımı ve filtreleme suretiyle AC biçimde yüke vermeleri şeklinde açıklanabilir. Bu tanım daha çok çıkış gerilimlerine göre çalışan sistemlere uysa da çalışma prensibine göre diğer ups çeşitlerinin ayrıldığı noktalar aşağıda verilmektedir.

Kesintisiz güç kaynakları; Offline, line interactive, Online ve çıkış gerilimlerine göre sistemler olarak incelenebilir. Offline sistemlerenerjikesintisi durumunda devreye girerek enerji sürekliliğini sağlarken sistemi şebekesel sorunlardan korumazlar. Line interactive sistemler şebekedeki olumsuz durum anlarında devreye girerler.

Online sistemler ise akülerinin şebekeden beslendiği ancak, yüke enerjiyi filtreleyerek veren sistemlerdir. Diğer iki sisteme göre daha pahalıdırlar.

UPS’lerin kullanım nedenlerini yukarıda açıklamıştık. Aşağıda Eaton kataloğunda da yer verilen genel elektriksel sorunları ve nedenlerini de vermek bu noktada tamamlayıcı olacaktır.

Kesintisiz Güç Kaynakları Seçimi

Kesintisiz Güç Kaynağı seçiminde dikkat edilmesi gereken en önemli özelliklerden biri aslında yukarıda da bahsettiğimiz gibi yükün kritikliğidir. Nitekim yine yukarıda bahsettiğimiz gibi eğer kısmi de olsa enerji sürekliliği sadece göz önünde bulundurulacaksa offline tip kesintisiz güç kaynağı daha ekonomik bir çözüm olacaktır.

Yükün kritikliği değerlendirmesine göre UPS çeşiti belirlendikten sonra ihtiyacınız olan gücün ne olduğunun belirlenmesi gerekir. Bu noktada ups’ten beslenmesini istediğiniz cihazların güçlerini toplayarak bir tespitte bulunabilirsiniz. Tescom UPS web sitesindeki bu link ile ups gücünü belirleyebilirsiniz. 1 Watt x 1.4 =VA olduğunu da belirtelim. 

UPS seçiminde dikkat edilmesi gereken bir diğer konuda UPS Güç Faktörüdür. Güç faktörünün mümkün olduğunca 1 değerine yakın olması gerekir. Bu özellikle büyük işletmelerde reaktif ceza ödenmemesi konusunda önemlidir.

UPS seçimi konusunda dikkat edilmesi gereken 4. faktörde kesintisiz güç kaynağının verimidir. Verim en genel haliyle UPS’lerin şebekeden gelen enerjiyi filtrelemeleri sırasında kaybolan enerji miktarını ifade eder. Verimi yüksek bir UPS, faturada ödediğiniz enerjiden daha fazla yararlanabilmeniz anlamına da gelir.

Yazımıza UPS firmalarının kataloglarında bulunan diğer değerleri açıklayacak devam edelim.

UPS Seçiminde bilinmesi gereken diğer konular

• Gerilim Toleransı : Gerilim değişimlerine dayanım aralığı
• Frekans Toleransı: Frekans değişimlerine dayanım aralığı 
• Gerilim THD: Toplam Harmonik distorsiyonu kısaltmasıdır. Çıkış gerilimlerinin içerdiği harmoniklerin ölçüsüdür.Lineer yükte %5 lineer olmayan yükte %7.5 den küçük olması gerekir. 
• Krest Faktörü: (Tepe faktör) ideal UPS’lerde tam yükte 3, 1/2 yükte 4, 1/4 yükte 8 civarındadır.
• Kısa Devre Koruması, UPS’lerin aşırı yüklere ve kısa devrelere maruz kaldığında arıza yapmamaları için bu korumalara sahip olmalıdır. 
• Çevresel Koşullar: UPS’lerin verimli çalıştıkları ortam değerlerini gösterir. UPS kataloğundaki değerler, ilgili ortamdan farklıysa farklı bir ups değerlendirebilirsiniz.

Mutlu Günler..